Jak zatrzymać komornika?

Jednym z głównych motywatorów do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego jest widmo egzekucji komorniczej. Zajęcie kont bankowych, maszyn czy nieruchomości paraliżuje działalność operacyjną firmy, uniemożliwiając jej wyjście z kryzysu. Paradoksalnie właśnie wtedy restrukturyzacja daje największą wartość – potrafi zatrzymać komornika, zablokować dalsze zajęcia i dać przedsiębiorcy kilka miesięcy realnej ochrony, aby odbudować płynność.

Dlaczego komornik to sygnał „ostatniego dzwonka”?

Egzekucja komornicza nie pojawia się znikąd. Zazwyczaj poprzedza ją postępowanie windykacyjne, nakaz zapłaty, a następnie klauzula wykonalności. Jeśli do gry wchodzi komornik, spółka jest w stanie poważnego, udokumentowanego zadłużenia. Każdy tydzień bierności pogłębia straty: zatrzymanie dostaw, utrata kontrahentów, blokada konta bankowego, brak wynagrodzeń dla pracowników. Odpowiedzialny zarząd w tym momencie powinien znać pełne spektrum narzędzi, w tym przede wszystkim ochronę przeciwegzekucyjną w restrukturyzacji.

Podstawa prawna ochrony w restrukturyzacji

Zgodnie z Prawem restrukturyzacyjnym, z dniem otwarcia postępowania (lub ogłoszenia obwieszczenia o dniu układowym w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu) następuje zawieszenie postępowań egzekucyjnych dotyczących wierzytelności objętych układem. To nie jest „uprzejma prośba” – to twardy zakaz kontynuowania egzekucji, który wiąże komornika, wierzyciela i bank.

Co to oznacza w praktyce? 1. Komornik nie może dokonywać nowych zajęć ani prowadzić licytacji ruchomości i nieruchomości. 2. Dotychczasowe zajęcia (np. rachunku bankowego) formalnie pozostają, ale środki nie mogą być przekazywane wierzycielom – są „zamrożone” do czasu rozstrzygnięcia. 3. Wszczynanie nowych egzekucji jest zakazane, a już złożone wnioski nie są realizowane.

Które tryby dają najsilniejszą ochronę?

W praktyce cztery tryby restrukturyzacji zapewniają różny poziom tarczy przeciwegzekucyjnej:

• Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZ): najszybsze, bo ochrona zaczyna działać od ogłoszenia w KRZ. Masz 4 miesiące, aby zebrać głosy. Świetne dla firm, które chcą zareagować zanim komornik przystąpi do licytacji.
• Przyspieszone postępowanie układowe (PPU): ochrona sądowa, komornik wstrzymuje czynności po postanowieniu o otwarciu. Dobre, gdy jest niewiele wierzytelności spornych.
• Postępowanie układowe: wolniejsze, ale nadal blokuje egzekucję – korzystne, gdy sporne wierzytelności przekraczają 15%.
• Sanacja: pełna ochrona i możliwość odstąpienia od niekorzystnych umów. Najbardziej inwazyjna, ale daje szerokie instrumenty odbudowy.

Przy wyborze trybu warto spojrzeć na kalendarz egzekucji. Jeśli licytacja ma się odbyć w ciągu kilku tygodni, często najlepszym ruchem jest szybkie obwieszczenie PZ i natychmiastowy kontakt z komornikiem.

Oś czasu – co dzieje się od złożenia wniosku?

• Dzień 0: kompletujesz dokumenty (spis wierzycieli, wstępny plan restrukturyzacyjny, dane finansowe). Zanim wyślesz wniosek, upewnij się, że rachunek bankowy jest formalnie „firmowy” i wykorzystywany do bieżących płatności.
• Dzień 1–3: składasz wniosek i informujesz kluczowych wierzycieli o zamiarze otwarcia postępowania. To moment, aby przygotować komunikat do pracowników i kontrahentów.
• Dzień 4–14: po obwieszczeniu (PZ) lub postanowieniu sądu (pozostałe tryby) komornik otrzymuje informację o zawieszeniu. Bank blokuje transfer środków do wierzycieli.
• Dzień 15–30: składasz wniosek o uchylenie zajęcia rachunku, jeśli środki są potrzebne na wynagrodzenia lub zakup towarów. Wielu komorników uwalnia środki po uzyskaniu zgody nadzorcy lub zarządcy.
• Dzień 30–120: negocjujesz układ z wierzycielami i zbierasz głosy. W tym czasie egzekucja pozostaje zawieszona, a Ty utrzymujesz bieżące zobowiązania na czas.

Zawieszenie a umorzenie egzekucji – jaka jest różnica?

Zawieszenie oznacza, że komornik „zamraża” czynności. Jeśli układ zostanie przyjęty, postępowanie egzekucyjne dotyczące objętych wierzytelności jest umarzane. Jeśli układ upadnie, egzekucja może wrócić. Dlatego tak ważne jest:

• Terminowe regulowanie zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania (nie są objęte układem, a ich brak spłaty może uruchomić nowe egzekucje).
• Rzetelne przedstawienie planu restrukturyzacyjnego, aby wierzyciele mieli motywację do głosowania „za”.

Co z zajętym rachunkiem bankowym i wynagrodzeniami?

Zajęcie rachunku bankowego nie zawsze zostaje automatycznie zwolnione. Praktyka pokazuje, że warto wykonać trzy ruchy:

1. Pismo do komornika z informacją o obwieszczeniu i prośbą o zwolnienie środków niezbędnych do bieżących płatności. Dołącz plan przepływów pieniężnych.
2. Wniosek do sądu o uchylenie zajęcia rachunku (art. 259 Prawa restrukturyzacyjnego) w zakresie kwot potrzebnych do prowadzenia przedsiębiorstwa.
3. Komunikacja z bankiem – część banków po otrzymaniu dokumentów technicznie blokuje przekazywanie środków do komornika, ale pozwala korzystać z konta do wypłat pracowniczych.

Jeśli nie masz środków na start, rozważ szybką analizę kosztów – zobacz pełen przegląd wydatków w artykule Ile kosztuje doradztwo restrukturyzacyjne.

Najczęstsze błędy zarządów

• Czekanie na licytację: po pierwszym zajęciu wynagrodzeń pracowników często jest już za późno na spokojne negocjacje.
• Brak spisu wierzycieli: komornik działa na wniosek jednego z nich, ale układ musi obejmować całość zobowiązań.
• Pomylenie trybów: wybór sanacji, gdy firma ma niskie zadłużenie i potrzebuje szybkiej ochrony, może niepotrzebnie wydłużyć proces.
• Brak komunikacji z kontrahentami: dostawcy, którzy nie rozumieją ochrony przeciwegzekucyjnej, wstrzymują dostawy – to zabija płynność.
• Ignorowanie wierzytelności publicznych: ZUS i US są kluczowymi wierzycielami, a ich głosy często przesądzają o układzie.

Studium przypadku – produkcja i e‑commerce

Przykład 1: Producent mebli (35 mln zł obrotu)
Komornik zajął rachunek bankowy i wstrzymał wypłatę pensji. Firma zdecydowała się na PZ, bo miała niewiele wierzytelności spornych. Po obwieszczeniu komornik zawiesił egzekucję, a sąd zwolnił środki na wynagrodzenia. W ciągu 60 dni spółka uzyskała zgodę kluczowych wierzycieli na redukcję długu o 35% i rozłożenie reszty na 72 raty. Produkcja nie została przerwana, a firma po 9 miesiącach wróciła do dodatnich przepływów.

Przykład 2: Sklep internetowy (8 mln zł obrotu)
W sklepie online komornik zajął rachunek oraz serwery w modelu leasingowym. Po otwarciu sanacji leasingodawca nie mógł wypowiedzieć umowy, a zarządca zawarł porozumienie rozkładające zaległe raty na 18 miesięcy. Dodatkowo odstąpiono od niekorzystnej umowy najmu magazynu. Firma utrzymała sprzedaż i zwiększyła marżę, co pozwoliło spłacić układ w 2 lata.

Restrukturyzacja a egzekucja u rolnika

Rolnicy również są przedsiębiorcami. Jeśli komornik zajmuje ciągnik, kombajn czy dopłaty bezpośrednie, otwarcie restrukturyzacji rolniczej zatrzymuje czynności egzekucyjne. Szczegóły znajdziesz w poradniku Zadłużone gospodarstwo rolne, gdzie opisujemy, jak chronić ziemię i maszyny w realiach KOWR.

Pytania, które słyszymy najczęściej

Czy komornik może zająć majątek osobisty członków zarządu?
Jeśli to spółka kapitałowa – nie, chyba że zostanie wykazana odpowiedzialność z art. 299 KSH lub poręczenie osobiste. W restrukturyzacji warto zadbać o formalne działania w terminie, by ograniczyć ryzyko prywatnej odpowiedzialności.

Czy egzekucja alimentów też się wstrzymuje?
Nie. Wierzytelności alimentacyjne oraz odszkodowawcze za wywołanie choroby/kalectwa są poza układem – komornik może je nadal egzekwować.

Co z wierzytelnościami zabezpieczonymi hipoteką?
Są objęte układem, ale wierzyciel hipoteczny głosuje w odrębnej grupie. Licytacja nieruchomości w trakcie ochrony jest wstrzymana, o ile wierzyciel uzyskuje równoważne zaspokojenie w układzie.

Czy można łączyć restrukturyzację z mediacją?
Tak. Mediacje z pojedynczym wierzycielem (np. bankiem) często poprzedzają obwieszczenie. Przyspieszają zbieranie głosów i zwiększają szanse na przyjęcie układu.

Co jeśli układ nie zostanie przyjęty?
Egzekucje wracają, ale nie tracisz nic na próbie – zyskujesz czas na przygotowanie firmy do ewentualnej upadłości lub na sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa (pre‑pack).

Checklist przed otwarciem restrukturyzacji

• Aktualny spis wierzycieli (kwota, zabezpieczenie, termin wymagalności).
• Analiza przepływów pieniężnych na 6 miesięcy – pokażesz sądowi i wierzycielom, że stać Cię na bieżące zobowiązania.
• Lista zajęć komorniczych i wnioski o uchylenie zajęcia rachunku.
• Plan komunikacji z pracownikami i kluczowymi dostawcami.
• Wstępne warunki układu – wysokość redukcji, liczba rat, propozycja dla wierzycieli zabezpieczonych.

Kiedy restrukturyzacja nie zatrzyma komornika?

• Gdy egzekucja dotyczy wierzytelności nieobjętych układem (alimenty, renty odszkodowawcze).
• Gdy dług powstał po otwarciu postępowania – nowe zobowiązania trzeba spłacać terminowo.
• Gdy sąd odmówi otwarcia postępowania (np. brak zdolności do wykonania układu). Dlatego tak ważne jest rzetelne przygotowanie dokumentów finansowych.

Koszty a realne oszczędności

Ochrona przeciwegzekucyjna to wartość sama w sobie, ale restrukturyzacja generuje również koszty: opłata sądowa, wynagrodzenie nadzorcy, obsługa prawna. W dobrze zaprojektowanym układzie oszczędności z redukcji zobowiązań i wstrzymania egzekucji wielokrotnie przewyższają te wydatki. Pełną kalkulację znajdziesz w artykule Ile kosztuje doradztwo restrukturyzacyjne – możesz z niego skorzystać, tworząc własny budżet.

Podsumowanie – działaj zanim młotek uderzy

Restrukturyzacja to potężny parasol ochronny. Zatrzymuje komornika, pozwala odblokować rachunki, a jednocześnie daje kilka miesięcy na poprawę operacji. Warunkiem jest szybkie działanie, zanim dojdzie do skutecznej licytacji majątku. Jeśli widzisz, że egzekucja zagraża Twojej firmie, skonsultuj się z doradcą restrukturyzacyjnym jeszcze dziś i przygotuj kompletny plan obrony.